ในยุคที่เทคโนโลยีทางด้านอุตสาหกรรมพัฒนาไปอย่างรวดเร็ว ระบบอัตโนมัติและหุ่นยนต์ถูกนำมาใช้แทนแรงงานมนุษย์มากขึ้น การสื่อสารและรับส่งข้อมูลที่แม่นยำและเสถียรจึงเป็นปัจจัยสำคัญในการขับเคลื่อนให้ระบบทำงานอย่างมีประสิทธิภาพ โดยสาย “RS485” หรือ “สายไฟคอนโทรล” ก็เป็นองค์ประกอบหลักที่มีบทบาทสำคัญในการเชื่อมต่อสัญญาณ อย่างไรก็ตาม การเลือกซื้อสายสื่อสารให้มีคุณภาพ เหมาะสมกับลักษณะการใช้งาน และคุ้มค่าต่อการลงทุน ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายนัก ดังนั้นในบทความนี้เราจึงมีเทคนิคและข้อแนะนำในการเลือกสาย “RS485” สำหรับงานอุตสาหกรรมมาฝากกัน

1. พิจารณาสภาพแวดล้อมและลักษณะการติดตั้ง

สภาพแวดล้อมและบริเวณที่จะติดตั้ง “สายไฟคอนโทรล” เป็นสิ่งแรกที่ต้องคำนึงถึง เพื่อเลือกสาย “RS485” ที่มีคุณสมบัติเฉพาะทนทานต่อสภาวะนั้นๆ ได้ เช่น

ในที่ที่มีความชื้นสูง เช่น การร้อยท่อฝังดิน การเดินบนผิวดิน การเดินใต้หลังคา งาน solar farm ตัว conductor ควรทำจากทองแดงเคลือบด้วยดีบุกเพื่อป้องกันการเกิดสนิมทองแดง
ตัวสายควรมีลักษณะเป็นสาย Twisted pair สำหรับวงจรที่ไวต่อการสูญเสียของสัญญาณ
ฉนวนภายในควรทำจาก PE เพราะมีค่าความสูญเสียของสัญญาณน้อยกว่า PVC ถึง 130 ถึง 330 เท่า
ถ้าติดตั้งในที่โล่งแจ้ง ต้องการสายทนแดด ทนUV และกันน้ำได้ เช่น สายชนิด PVC UV resistant ฉนวนจะมีสีดำ (สีเทาจะไม่ทนต่อ UV)
กรณีที่มีสารเคมี น้ำมัน หรือวัตถุกัดกร่อน ควรเลือกสายที่มีเปลือกนอกทนสารเคมี เช่น สายที่ฉนวนทำจาก Rubber, PUR (Polyurethane)
หากเป็นพื้นที่ที่มีอุณหภูมิสูง ต้องเลือกใช้สายที่มีฉนวนทนความร้อนสูง เช่น สายที่ฉนวนทำจาก Silicone

นอกจากนี้ยังต้องพิจารณาถึงรูปแบบการติดตั้งด้วย ว่าจะร้อยท่อ วางราง หรือฝังดิน เพื่อเลือกสายให้เข้ากับวิธีการเดินสายนั้นๆ ได้อย่างถูกต้องและปลอดภัย

2. กำหนดระยะทางและจุดเชื่อมต่อสัญญาณ

“RS485” สามารถส่งสัญญาณได้ในระยะทางค่อนข้างไกล และรองรับการต่อ Device ได้หลายตัว แต่ก็มีข้อจำกัดที่ต้องคำนึงถึง

ระยะทางสูงสุดอยู่ที่ 1,200 เมตร ถ้าต้องเดินสายไกลกว่านี้ อาจต้องเลือกสายขนาดใหญ่ หรือเพิ่ม RS485 Repeater
การเชื่อมต่ออุปกรณ์จำนวนมากบนสาย ต้องใช้สาย RS485 แบบ Low Capacitance (ฉนวนทำจาก PE) เพื่อลด Signal Distortion

3. เลือกขนาดสายให้เหมาะสม

ขนาดของสาย “RS485” ส่งผลต่อประสิทธิภาพในการส่งข้อมูล ถ้าสายเล็กเกินไปก็จะเกิดแรงต้านสูง ทำให้สัญญาณอ่อนลง ถ้าใหญ่เกินไปก็ทำให้เปลืองงบประมาณเกินจำเป็น

Size mm2 ระยะเดินสายยาวที่สุด

Size : 24 AWG | mm^{2 :}0.21 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : < 150 m

Size : 22 AWG | mm^{2 :}0.32 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : < 300 m

Size : 20 AWG | mm^{2 :} 0.52 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : < 500 m

Size : 18 AWG | mm^{2 :} 0.82 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : < 800 m

Size : 16 AWG | mm^{2 :} 1.31 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : 1,200 m

Size : 14 AWG | mm^{2 :} 2.08 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : 1,200 m

Size : 12 AWG | mm^{2 :} 3.31 | ระยะเดินสายยาวที่สุด : 1,200 m

Note : สัญญาณ “RS485” ถูกออกแบบเพื่อเชื่อมต่อได้ไกลสุด 1,200 เมตร

4. มาตรฐานการผลิตและความน่าเชื่อถือ

เนื่องจาก “สายไฟคอนโทรล” “RS485” เป็นอุปกรณ์สำคัญของระบบอัตโนมัติ จึงต้องใช้สายที่ผลิตโดยผู้ผลิตที่น่าเชื่อถือ และได้รับการรับรองมาตรฐาน เช่น ANSI/UL, IEC เป็นต้น ซึ่งเป็นการการันตีว่าผ่านกระบวนการทดสอบคุณภาพและความปลอดภัยตามข้อกำหนดแล้ว

นอกจากนี้ การเลือกแบรนด์ที่มีชื่อเสียง มีประวัติที่ดี มีการรับประกันสินค้า ก็เป็นอีกหนึ่งแนวทางในการลดความเสี่ยงจากการใช้สายไฟคอนโทรลคุณภาพต่ำได้ดีทางหนึ่ง

5. เปรียบเทียบคุณภาพและราคา

ปัจจัยด้านราคาถือเป็นสิ่งสำคัญที่ต้องพิจารณาควบคู่ไปกับคุณภาพ การเลือกซื้อสาย “RS485” คุณภาพต่ำราคาถูกเพื่อประหยัดต้นทุน อาจดูเหมือนเป็นการตัดสินใจที่ดี แต่ก็มักจะส่งผลให้เกิดปัญหาในระยะยาว เช่น สายเสื่อมเร็ว สัญญาณขาดหาย มีค่าใช้จ่ายในการแก้ไขและเปลี่ยนสายอยู่บ่อยครั้ง ซึ่งแท้จริงแล้วอาจแพงกว่าการลงทุนกับสายคุณภาพดีตั้งแต่แรก

ทางที่ดี ควรเลือกสาย “RS485” ที่มีคุณสมบัติเหมาะสมกับการใช้งานของตน ผลิตตามมาตรฐาน และมาจากแบรนด์ที่น่าเชื่อถือ แต่ก็ยังอยู่ในงบประมาณที่กำหนด ซึ่งอาจสูงกว่าสายทั่วไปบ้าง แต่ก็คุ้มค่ากับการลดความเสี่ยงจากการใช้สายเกรดต่ำ และยังได้ประสิทธิภาพที่ดีเยี่ยมอีกด้วย